E.
Bazı Sorular 1. Sahih Hadislerin Sayısı Ne Kadardır?
Sahih hadislerin sayısı
hakkında kesin bir rakam vermek mümkün değildir. Sahih adıyla telif edilmiş hadis
kitaplarında bulunan hadisler ile diğer sahih hadis kaynaklarındaki hadislerin toplamı
aşağı-yukarı yirmi bini bulur. Ancak unutulmamalıdır ki, sahih, hasen ve zayıf gibi
terimlerle anılan hadisler hakkında daima farklı görüş beyan edenler olabilir.
Çünkü bu değerlendirmeler, araştırmaya dayalı nisbî değerlendirmelerdir.
Günümüzün bilgisayar teknolojisinden yararlanılarak kendilerine "sahih"
hükmü verilmiş hadislerin bir sayımını yapmak mümkündür. Önümüzdeki yıllar,
muhtemelen bu konuda belli rakamlara ulaşmamızı mümkün kılacaktır.
2. Sahih Hadisler
Sadece Kütüb-i Sitte'de mi Bulunur?
Hadisler çoğu kere,
"bu, Kütüb-i Sitte'de var mı?" veya "Buharî bunu nakletmiş mi?"
yahut da "Müslim'in kitabında geçiyor mu?" cümleleriyle
araştırılmaktadır. Bu tür sorular, aslında, sahih hadislerin sadece Kütüb-i
Sitte'de veya Buharî ve Müslim'in el-Cami'u's-sahîh'lerinde bulunduğu, bunların
dışındaki hadis kitaplarına güvenilemeyeceği kanaatından kaynaklanmaktadır. Bu,
çoğu kişinin her şeyi Kur'an'da aramasına benzemektedir. Yeterli din kültürü
almamış kimseler, dinî bir esas kendilerine hatırlatılınca hemen "bu Kur'an'da
var mı?" diye itiraz anlamında sorular sorarlar. Her şeyi Kur'an'da aramak nasıl
hatalı bir tutum ise, hadis diye duyulan her sözü de mutlaka Buharî ya da Müslim'de
bulmaya çalışmak, yahut Kütüb-i Sitte'de görmek istemek de en azından o kadar
hatalıdır. Güvenilir her hadisin mutlaka Buharî ve Müslim'de olması lazım geldiği
düşüncesinden vazgeçilmelidir. Zira Buharî de Müslim de "bütün sahih
hadisleri toplamak" amacıyla kitaplarını tasnif etmiş değillerdir. Kitaplarına
aldıklarının kendilerine göre "sahih" olmasına dikkat etmişler, fakat
bütün sahihleri toplamak gibi bir çalışma içine girmemişlerdir.
Buharî ve Müslim
dışında hatta Kütüb-i Sitte dışında kalan diğer hadis kitaplarında da sahih
hadisler bulunmaktadır. Şu kadar var ki alimler, Buharî ve Müslim'in her ikisinin
birden kitabına aldığı (müttefakun aleyh) hadisleri, en güvenilir sahih hadisler
olarak kabul etmişlerdir.
3. Şerhsiz Hadis
Okumak Doğru mudur?
Kur'an'ı ve dolayısıyla
İslam'ı Sünnet'e müracaat etmeden anlamak ve yaşamak ne kadar mümkünse, şerhlere
baş vurmadan hadis okumak suretiyle İslam'ı anlayıp yorumlamak da ancak o kadar
mümkündür. Çoğu yerde insan, kendi anlayışının yetersizliği sebebiyle
sıkıntıya düşebilir. Bu sebeple, kısa da olsa şerh ihtiva eden eserlerden hadis
okumak, başlangıçta doğacak anlayış hatalarını önleyecektir.
Memleketimizde uzunca bir
süreden beri, sadece tercümesi ile halkımıza sunulmuş bulunan Riyazü's-salihin'in,
çok okunan bir hadis kitabı olarak, tatmin edici bir şerhinin bulunmaması büyük bir
boşluk doğurmaktaydı. Son yıllarda yoğunlaşan ilgi ve ihtiyacı dikkate alarak,
elinizdeki bu tercüme ve şerhi gerçekleştirmeye çalıştık.
Bu çalışmamızla necip
milletimizin sünnet bilgi ve kültürüne bir katkıda bulunabilirsek, gerçekten mutlu
olacağız. Zira biz, sünnetteki yorumuyla Kur'an'ı ve İslam'ı kavramak ve yaşamakla
iyi müslüman olunacağına inanmaktayız. Bunun yolu da hadis kitaplarımızdan
yararlanmaktır.
Geçmişte İslam alimleri
hadis metinlerini büyük hacimli ve belli tertiplere sahip kitaplarda toplamışlar,
böylece ümmetin istifadesine sunmuşlardır. Özellikle hicrî ilk üç-dört asır bu
tür çalışmaların yoğunlaştığı asırlardır. Daha sonraki dönemlerde, bu hacimli
hadis kitaplarından seçmeler yapılmak suretiyle farklı tertip ve muhtevada hadis
kitapları meydana getirilmiştir. Hadis kültürü bakımından kendisine çok şey
borçlu olduğumuz İmam Nevevî ve onun Riyazü's-salihîn adlı eseri bu alanda
müstesna bir yere ve kıymete sahip bulunmaktadır. |